Ποιος θα µπορούσε να φαντασθεί ότι το Beach Volleyball θα είχε φθάσει σε τόσο ψηλά σηµεία δηµοτικότητας ώστε να συµπεριληφθεί στο Ολυµπιακό πρόγραµµα και να αποτελεί αυτή την στιγµή ένα από τα πιο δηµοφιλή Ολυµπιακά αθλήµατα? Σίγουρα όχι ο William Morgan, που επινόησε το Βόλεϊµπολ το 1895. Και σίγουρα όχι ο Paul Johnson, που ήταν αυτός που έπαιξε τον πρώτο αγώνα µεοµάδες των δυο αθλητών η κάθε µια, στην παραλία της Santa Monica Το 1930. Ο Paul Johnson «βαρέθηκε» όπως αναφέρεται να περιµένει περισσότερους αθλητές να εµφανισθούν και αποφάσισε µαζί µε άλλους τρεις συναθλητές του να δοκιµάσουν έναν αγώνα-πρώτα στο ¼ ενός κανονικού γηπέδου, µετά στο µισό και τελικά σε ολόκληρο γήπεδο.
Το Beach Volleyball είναι ένα ξεχωριστό άθληµα που καταφέρνει να συνδυάζει πολλά διαφορετικά στοιχεία όπως ψηλό αθλητικό επίπεδο και ξεχωριστές συνθήκες διεξαγωγής. Το γεγονός ότι οι αγώνες διεξάγονται σε µερικές από τις πιο όµορφες παραλίες του κόσµου (και τελευταία τα ιστορικά κέντρα γνωστών πόλεων) και έχει µια ατµόσφαιρα όπου κυριαρχούν η µουσική και οι έντονοι ρυθµοί δίνουν ιδιαίτερη αίσθηση σε όσους το παρακολουθούν. Παράλληλα, ο µεγάλος βαθµός δυσκολίας των αγωνιζοµένων συµπληρώνει την εικόνα αυτού του συναρπαστικού αθλήµατος που έχει εκτοξευθεί στις ψηλότερες θέσεις προβολής, ιδιαίτερα µετά από την παρουσία του στο Ολυµπιακό πρόγραµµα.
Το Beach Volleyball στην Ολυµπιακή του µορφή, παίζεται µεοµάδες των 2 αθλητών / αθλητριών στην κάθε µια και σε γήπεδο που έχει διαστάσεις 8 µ. Χ 8 µ. για κάθε οµάδα. Με τις επαγγελµατικά οργανωµένες προσπάθειες της ∆ιεθνούς Οµοσπονδίας Πετοσφαίρισης (F.I.V.B.), οι εκδηλώσεις Beach Volleyball συγκαταλέγονται πλέον στις πιο πρότυπα οργανωµένες διοργανώσεις µε χιλιάδες θεατές να τις παρακολουθούν και να προβάλλονται από τους µεγαλύτερους τηλεοπτικούς οργανισµούς.
Η γέννηση του Beach Volleyball
Οι περισσότερες φήµες αναφέρουν την γέννηση του Beach Volleyball στην πολιτεία Καλιφόρνια των Η.Π.Α., όπου οικογένειες έπαιζαν σε οµάδες των 6 ατόµων η κάθε µία. Φήµες αναφέρουν επίσης ότι στις αρχές της δεκαετίας του ΄20 οµάδες ανδρών έπαιζαν Beach Volleyball στις παραλίες της Χαβάης. Οι περισσότερες όµως αφηγήσεις αναφέρουν την παραλία Σάντα Μόνικα στην Καλιφόρνια των Η.Π.Α., σαν αφετηρία του αθλήµατος. Τα πρώτα οργανωµένα και αθλοθετηµένα τουρνουά έγιναν στην παραλία Μανχάταν της Καλιφόρνια.
Το Beach Volleyball πέρασε τον Ατλαντικό το 1927 οπότε είχαµε και το πρώτο τουρνουά που έγινε σε ένα καµπ κοντά στο Παρίσι. Επίσης το µπίτς βόλεϊ εµφανίστηκε στις περιοχές Palavas, Lakanau και Royan της Γαλλίας. Μέχρι το 1930 το νέο άθληµα είχε υιοθετηθεί από την Βουλγαρία, την Τσεχία και την πρώην ΕΣΣ∆. Μέχρι τότε οι οµάδες είχαν στην σύνθεση τους έξι παίκτες και απαγορεύονταν τα «καρφιά».
Στις αρχές της δεκαετίας του ΄30 έκαναν την εµφάνιση τους τα πρώτα τουρνουά µε 2 αθλητές σε κάθε οµάδα στην παραλία Santa Monica της California. Το πρώτο επαγγελµατικό πρωτάθληµα 2Χ2 έγινε το 1947 στην παραλία State Beach της California, µε πρωταθλητές τους Saenez /Harris, ενώ την επόµενη χρονιά είχαµε την είσοδο του πρώτου χορηγού µε γνωστή εταιρεία αναψυκτικών να περνά στην ιστορία ως η πρώτη εταιρία που στήριξε το Beach Volleyball στις ΗΠΑ.
Στην διάρκεια του Β΄ παγκοσµίου πολέµου το Beach Volleyball ήταν ο µόνιµος σύντροφος των αµερικανικών στρατευµάτων που µε την σειρά τους διέδωσαν το άθληµα σε πολλές χώρες. Το 1950 διοργανώθηκε το πρώτο πρωτάθληµα στις ΗΠΑ και στην Βραζιλία όπου εκδηλώθηκαν φαινόµενα υστερίας από τους λάτρεις του αθλήµατος. Σχεδόν σε όλες τις φηµισµένες παραλίες της όµορφης χώρας της Ν. Αµερικής και ειδικά στην Copa Cabana και Ipanema τοποθετήθηκαν φιλέ και ο Τύπος της εποχής χαρακτήρισε το φαινόµενο «Beachmania» που χτυπάει την California και την Copa Cabana.
Beach Lifestyle
Από το 1950 µέχρι το 1965 οι παραλίες της Καλιφόρνια δηµιούργησαν το California lifestyle. Η παρουσία του σπουδαίου χορευτή Gene Selznik εκτίναξε την δηµοτικότητα του αθλήµατος στα ύψη. Ο Selznick µαζί µε τον Berny Holtzman έκαναν ένα δυνατό δίδυµο που έχασε µόνο ένα αγώνα µέσα σε δύο χρόνια (1954-56). Οµηρικές έχουν µείνει οι αναµετρήσεις του Selznick µε τον Rony Lag εντός και εκτός γηπέδου. Οι προσωπικές τους κόντρες κωµικοτραγικές και αξιοµνηµόνευτες έδωσαν τροφή για τις κοσµικές στήλες των εφηµερίδων και των περιοδικών της εποχής. Ηοµάδα των Selznick/Holtzman έγινε θρύλος και τα κατορθώµατα τους απεικονίστηκαν στην κινηµατογραφική ταινία «Pyjama Tops» µαζί µε την σταρ του Χόλιγουντ Greta Tyson ως βασίλισσα της παραλίας. Οι αγώνες πλαισιώθηκαν από καλλιστεία για την ανάδειξη της µις Καλιφόρνια, δυνατή µουσική, δώρα και εκπλήξεις των χορηγών, επιδείξεις µόδας από τα κορυφαία µοντέλα της εποχής. ∆ιοργανώθηκαν και τουρνουά µε την συµµετοχή πολιτικών, αστέρων του Χόλιγουντ ακόµη και προσωπικοτήτων από τον χώρο των τεχνών και των γραµµάτων.
O Kennedy, η Monroe και οι Beatles
Ιστορικές έχουν µείνει οι παρουσίες της Marilyn Monroe και του προέδρου των ΗΠΑ John Fintzerald Kennedy (το 1960), αλλά και των Beatles οι οποίοι αφού έπαιξαν σε κάποιο τουρνουά έδωσαν και συναυλία στην παραλία Sorento της California.
Στην δεκαετία του ΄60 βγήκαν στην επιφάνεια τέσσερις ακόµη µεγάλοι αθλητές που έµελλαν να γράψουν ιστορία. Ο Lag Van Vangen και ο Ron Van Vangen (αρσιβαρίστας και ζηλωτής της υγιεινής διατροφής) αντιµέτωποι του Lary Rountl (στέλεχος εθνικής οµάδας των ΗΠΑ) και του γόη της Santa Barbara, Henry Bergman. Πάνω από δύο ηµέρες οι δύο οµάδες έπαιζαν ασταµάτητα επτά αγώνες µε όριο νίκης τους δύο πόντους ανά σετ. Ο τελευταίος αγώνας ολοκληρώθηκε στις 21.45 και αφού χρειάστηκε να ανάψουν τους προβολείς τους δεκάδες αυτοκίνητα των φανατικών οπαδών τους.
Ήρωες εκείνης της εποχής κυρίως για τα σωµατικά τους προσόντα ο Eric Suwara (ύψος 1,91 µ.) και ο πρώην µπασκετµπολίστας Keith Errikson (ύψος 1,95 µ.). Έπαιζαν συνήθως αντίπαλοι και σύντοµα έγιναν είδωλα µιας ολόκληρης γενιάς αθλητών. Ο Errikson ήταν αποδεκτός διότι ήταν κλασική φιγούρα της Νότια Καλιφόρνια (ξανθός, γεροδεµένος, όµορφος και µαυρισµένος), αντίθετα ο Suwara είχε κόκκινα µαλλιά και άσπρο δέρµα και αρχικά θεωρείτο κατώτερος από φυσική και κοινωνική άποψη. Όταν όµως ήρθε και ο αδελφός του έκαναν µαζί ένα αχώριστο δίδυµο, καθιέρωσαν τα κόκκινα σορτσάκια µε την κίτρινη ρίγα και γενικά ήταν οι αθλητές που έβγαλαν το Beach volleyball από τις ελιτίστικες λέσχες και το παρέδωσαν στους κοινούς θνητούς.
Η παγκόσμια έκρηξη
Τις δεκαετίες του 70 και του 80, το Beach Volleyball φθάνει σε διεθνή επίπεδα µε τις ΗΠΑ και την Βραζιλία να οδηγούν. Το άθληµα γίνεται επαγγελµατικό και απλώνεται διεθνώς.
Το 1976 έγινε το πρώτο πρωτάθληµα στις ΗΠΑ µε χρηµατικά έπαθλα 5.000 δολάρια, ενώ οι θεατές ξεπέρασαν τις 30.000. Το 1979 οι νικητές του τουρνουά «King of the beach» εισέπραξαν 11.000 δολάρια και ένα χρόνο αργότερα διοργανώθηκε το πρώτο τουρ µε επτά τουρνουά και έπαθλα 52.000 δολάρια. Το 1983 δηµιουργήθηκε η οµοσπονδία επαγγελµατιών παικτών Beach Volleyball (AVP) και τρία χρόνια αργότερα δηµιουργήθηκε η αντίστοιχη των γυναικών.
Το 1986 διοργανώθηκε στο Rio de Janeiro και µε την παρουσία 5.000 θεατών, η πρώτη διεθνής διοργάνωση αναγνωρισµένη από την ∆ιεθνή Οµοσπονδία Πετοσφαίρισης (F.I.V.B.), µε νικητές τους Αµερικανούς Smith και Stoklos. Η διοργάνωση ήταν προάγγελος των παγκοσµίων πρωταθληµάτων που ξεκίνησαν το 1987 αρχικά µε ένα το
υρνουά στην παραλία Ipanema της Βραζιλίας (µε νικητές τους Αµερικανούς Karch Kiraly και Pat Powers) και συνεχίστηκε µε περισσότερα Τουρνουά την περίοδο 1989/1990. Τότε δηµιουργήθηκε από την FIVB και η σειρά Τουρνουά σε διάφορες χώρες µε την ονοµασία FIVB World Series και συνολικό χρηµατικό έπαθλο το ποσό των 140.000 ∆ολαρίων ΗΠΑ. Από το 1993 καθιερώθηκαν τα παγκόσµια πρωταθλήµατα γυναικών.
Το 1994 ήταν χρονιά – σταθµός για το Beach volleyball, αφού ο Πρόεδρος της ∆ιεθνούς Ολυµπιακής Επιτροπής Juan Antonio Samaranch παρακολούθησε τους τελικούς αγώνες του Τουρνουά που έγινε τον Φεβρουάριο στην παραλία του Rio de Janeiro της Βραζιλίας, σε µια διοργάνωση µε συνολική προσέλευση θεατών 140.000 θεατές (σε µια εβδοµάδα). Την ίδια χρονιά, η∆.Ο.Ε. , στην Σύνοδό της στο Μόντε Κάρλο, έδωσε επίσηµη αναγνώριση στο Beach Volleyball σαν Ολυµπιακό αγώνισµα.
Την ίδια εποχή, στις Ηνωµένες Πολιτείες Αµερικής, τα Τουρνουά της Οµοσπονδίας Επαγγελµατιών Αθλητών Beach Volleyball (AVP) αποτελούν µια από τις σηµαντικότερες αθλητικής διοργανώσεις της Αµερικανικής Ηπείρου µε χιλιάδες θεατές να κατακλύζουν τις ακτές της California και των άλλων Αµερικανικών ακτών.
Τα Τουρνουά του FIVB World Tour που διοργανώνονται από την ∆ιεθνή Οµοσπονδία Πετοσφαίρισης (FIVB) εξελίσσονται σε µια από τις σηµαντικότερες επαγγελµατικές αθλητικές διοργανώσεις. Για το 2005, η ∆ιεθνής Οµοσπονδία εχει προγραµµατίσει 32 συνολικά τουρνουά και έπαθλα που φθάνουν τα 7 εκατοµµύρια ∆ολάρια ΗΠΑ. Η εξάπλωση του Beach Volleyball είναι ραγδαία και περισσότερες από 95 χώρες σε όλες τις Ηπείρους έχουν δραστηριότητες Beach Volleyball.
Η Ολυμπιακή αναγνώριση
Χρονιά σταθµός για το άθληµα ήταν το 1996 που για πρώτη συµπεριλήφθηκε στο επίσηµο πρόγραµµα των Ολυµπιακών Αγώνων. Περισσότερες από 150 χώρες καλλιεργούν πλέον επίσηµα το άθληµα, ενώ η Παγκόσµια κατάταξη χρησιµοποιείται σαν βάση για την πρόκριση των οµάδων στους Ολυµπιακούς Αγώνες της Ατλάντα. Στην Προ-ολυµπιακή αυτή διαδικασία συµµετείχαν 600 αθλητές που αντιπροσώπευσαν 42 χώρες.
Η πρώτη Ολυµπιακή διοργάνωση Beach Volleyball, διεξήχθη από τις 23 έως τις 28 Ιουλίου 1996 στην Ατλάντα, σε γήπεδο 10.000 θέσεων. Εικοσιτέσσερις οµάδες ανδρών και δεκαοκτώ οµάδες γυναικών αγωνίσθηκαν για τα Ολυµπιακά µετάλλια και περισσότεροι από 107.000 θεατές παρακολούθησαν τους αγώνες. Όλα τα εισιτήρια της διοργάνωσης εξαντλήθηκαν!!
Οι Αµερικανοί Karch Kiraly και Kent Steffes και οι Βραζιλιάνες Sandra Pires και Jackie Silva κατέκτησαν τα πρώτα χρυσά Ολυµπιακά µετάλλια.
Η ανάπτυξη του αθλήµατος συνεχίσθηκε και τα επόµενα χρόνια µε τα Τουρνουά του FIVB World Tour να φθάνουν τα είκοσι δύο (22) ενώ το 1997 διεξήχθη και το 1ο Παγκόσµιο Πρωτάθληµα στις εγκαταστάσεις του Πανεπιστηµίου UCLA στο Los Angeles Των ΗΠΑ. Η διοργάνωση αυτή µεταδόθηκε σε περισσότερες από 120 χώρες.
Το 1998 η ∆ιεθνής Οµοσπονδία (FIVB) προχώρησε σε µια σηµαντική καινοτοµία, προσφέροντας ίδιο χρηµατικό ποσό σαν έπαθλο σε άνδρες και γυναίκες. Το 1999, το παγκόσµιο Πρωτάθληµα οργανώθηκε για πρώτη φορά στην Ευρώπη, στις ακτές της Μασσαλίας στην Γαλλία. Η FIVB αποφασίζει την διεξαγωγή της σηµαντικότερης διοργάνωσης, εκτός Ολυµπιακών Αγώνων, κάθε δυο χρόνια, µε την επόµενη να ανατίθεται στο Klagenfurt της Αυστρίας (2001), στις όχθες της λίµνης Wondensee.
Το 2000 αποτελεί την κορωνίδα της ανάπτυξης του Beach Volleyball, µε την διεξαγωγή του Ολυµπιακού Τουρνουά, στην φηµισµένη παραλία Bondi του Sydney. Οι αγώνες στο Bondi Beach αποτελούν τον δηµοφιλέστερο προορισµό, θεατών, Μέσων Μαζικής Ενηµέρωσης, επισήµων και απλών φίλων του αθλήµατος. Το 10.000 θέσεων στάδιο είναι ασφυκτικά γεµάτο, ενώ οι αθλητές και οι αθλήτριες φθάνουν στα ψηλότερα σηµεία απόδοσης, προσφέροντας ανεπανάληπτες στιγµές σε χιλιάδες θεατές και εκατοµµύρια τηλεθεατές. Το χρυσό µετάλλιο στους Αγώνες του Σύδνεϋ κατέκτησαν , στους Άνδρες οι Αµερικανοί Dain Blanton και Eric Fonoimoana και στις Γυναίκες, oι Αυστραλέζες Kerri-Ann Pottharst και Natalie Cook.
Στους Αγώνες της Αθήνας, το Ολυµπιακό Τουρνουά Beach Volleyball διεξήχθηκε απο τις 14 έως 25 Αυγούστου 2004, για σύνολο δηλαδή 12 ηµερών (µια περισσότερη από τους αγώνες του Σύδνεϋ). Για πρώτη φορά στην Ολυµπιακή ιστορία του αθλήµατος έγιναν αγώνες κάτω από το φως των προβολέων, ενώ η Ολυµπιακή Εγκατάσταση είχε ένα κύριο αγωνιστικό χώρο χωρητικότητας 10.000 θεατών καθώς και οκτώ προπονητικούς χώρους.
Η επιτυχία του beach volleyball σε Ολυµπιακό επίπεδο συνεχίστηκε και στους αγώνες της Αθήνας, όπου το άθληµα συµπεριλήφθηκε στις πιο επιτυχηµένες Ολυµπιακές διοργανώσεις. Το Ολυµπιακό Κέντρο του Φαλήρου, το πρώτο µόνιµο στάδιο beach volleyball σε Ολυµπιακό επίπεδο, ήταν στις περισσότερες περιπτώσεις κατάµεστο, παραµένοντας και το πιο δηµοφιλές άθληµα απο πλευράς ατµόσφαιρας γηπέδου.
Το χρυσό µετάλλιο στους Αγώνες της Αθήνας κατέκτησαν, στους Άνδρες οι Βραζιλιάνοι Ρικάρντο Σάντος και Εµµάνουελ Ρέγκο, πιο γνωστοί σαν Ρικάρντο-Εµµάνουελ. Στις Γυναίκες, το χρυσό Ολυµπιακό µετάλλιο κατέκτησαν οι Αµερικανίδες Μίστυ Μέϊ και Κέρρυ Γουόλς.
Πολύ καλή παρουσία είχαν και οι Ελληνικές οµάδες, µε τις δυο γυναικείες οµάδες (Έφη Σφυρή/Βάσω Καραντάσιου και Βίκυ Αρβανίτη/Θάλεια Κουτρουµανίδου) να καταλαµβάνουν την 9η θέση, ενω η
ανδρική οµάδα (Παύλος Μπελιγράτης/Θανάσης Μιχαλόπουλος) κατέλαβαν την 17η θέση.
Από τη μία επιτυχία στην άλλη
Από την στιγµή που το Beach Volleyball µπήκε στην Ολυµπιακή τροχιά, η µια επιτυχία διαδέχεται την άλλη. Σε κάθε φάση της ζωής του το άθληµα συνέχιζε να ακολουθεί µια ανοδική τροχιά όσο αφορά την δηµοτικότητά του. Μετά την Ατλάντα, στο Σύδνεϋ πήρε µια επιπλέον ώθηση στο Ολυµπιακό στερέωµα.
Εν τω µεταξύ, µε τα Παγκόσµια Πρωταθλήµατα που διεξάγονται πλέον κάθε δυο χρόνια, εξύψωσε ακόµα περισσότερο την θέση του στο παγκόσµιο αθλητικό στερέωµα. Στην συνέχεια ήλθε το Παγκόσµιο Πρωτάθληµα του 2001, στο Klagenfurt της Αυστρίας, το οποίο κατατάχθηκε στα πιο επιτυχηµένα αθλητικά γεγονότα της χρονιάς, ξεπερνώντας µάλιστα στην Αυστρία και την δηµοτικότητα του Αυστριακού Grand Prix της Formula One (σύµφωνα µε το περιοδικό Seitenblick Magazine). Η διοργάνωση, µε την ασύγκριτα συναρπαστική ατµόσφαιρα έδωσε την δυνατότητα σε περισσότερους από 100.000 θεατές να απολαύσουν ένα ψηλό αθλητικό θέαµα σε συνδυασµό µε µια έντονα καλοκαιρινή γεύση στις όχθες της γραφικής λίµνης Wondensee στο νότιο άκρο της Αυστριακής περιφέρειας Carinthia.
Αθλητές Beach Volleyball
H ∆ιεθνής Οµοσπονδία Πετοσφαίρισης (FIVB) βράβευσε στις 21 Σεπτεµβρίου 2001 τους καλύτερους αθλητές και αθλήτριες του 20ου αιώνα. Ο Πρόεδρος της FIVB, Dr. Rubén Acosta, συνοδευόµενος από εξέχουσες διεθνείς προσωπικότητες, όπως ο Πρόεδρος της ∆ΟΕ Dr. Jacques Roggue, απέδωσε τις ψηλότερες τιµητικές διακρίσεις σε αθλητές και αθλήτριες που άφησαν ανεξίτηλο στίγµα στην ιστορία του Volleyball.
Ανάµεσά τους, αθλητές και αθλήτριες του Beach Volleyball, µε προεξέχουσα µορφή τον Αµερικανό Karch Kiraly, ο οποίος έκανε µια απίστευτη καριέρα, κατακτώντας τρία Ολυµπιακά µετάλλια, τα δυο στο Volleyball (1988-1992) και το τρίτο στο Beach Volleyball (Atlanta 1996). Έτσι βρέθηκε ανάµεσα σε ελάχιστους αθλητές που έχουν κατορθώσει να κατακτήσουν Ολυµπιακά µετάλλια σε διαφορετικά disciplines ενός αθλήµατος.
Οι καλύτερες οµάδες Beach Volleyball της δεκαετίας, έτσι όπως ανακηρύχθηκαν από την FIVB, ήταν οι Αµερικανοί Sinjin Smith και Randy Stoklos και οι Βραζιλιάνοι José Loiola και Emanuel Rego, ενώ στην κατηγορία των γυναικών, καλύτερες οµάδες ανακηρύχθηκαν οι Βραζιλιάνες Jacqueline Silva και Sandra Pires που κατέκτησαν το Ολυµπιακό µετάλλιο το 1996 στην Ατλάντα καθώς και οι Αυστραλέζες Kerri Pottharst και Natalie Cook, που κατέκτησαν το αντίστοιχο χρυσό µετάλλιο στην Ολυµπιάδα του Σύδνεϋ.
Πηγές: - Ελληνική Οµοσπονδία Πετοσφαίρισης (Ε.Ο.ΠΕ.) - www.volleyball.gr
- ∆ιεθνής Οµοσπονδία Πετοσφαίρισης (F.I.VB.) - www.fivb.org
Το Beach Volleyball είναι ένα ξεχωριστό άθληµα που καταφέρνει να συνδυάζει πολλά διαφορετικά στοιχεία όπως ψηλό αθλητικό επίπεδο και ξεχωριστές συνθήκες διεξαγωγής. Το γεγονός ότι οι αγώνες διεξάγονται σε µερικές από τις πιο όµορφες παραλίες του κόσµου (και τελευταία τα ιστορικά κέντρα γνωστών πόλεων) και έχει µια ατµόσφαιρα όπου κυριαρχούν η µουσική και οι έντονοι ρυθµοί δίνουν ιδιαίτερη αίσθηση σε όσους το παρακολουθούν. Παράλληλα, ο µεγάλος βαθµός δυσκολίας των αγωνιζοµένων συµπληρώνει την εικόνα αυτού του συναρπαστικού αθλήµατος που έχει εκτοξευθεί στις ψηλότερες θέσεις προβολής, ιδιαίτερα µετά από την παρουσία του στο Ολυµπιακό πρόγραµµα.
Το Beach Volleyball στην Ολυµπιακή του µορφή, παίζεται µεοµάδες των 2 αθλητών / αθλητριών στην κάθε µια και σε γήπεδο που έχει διαστάσεις 8 µ. Χ 8 µ. για κάθε οµάδα. Με τις επαγγελµατικά οργανωµένες προσπάθειες της ∆ιεθνούς Οµοσπονδίας Πετοσφαίρισης (F.I.V.B.), οι εκδηλώσεις Beach Volleyball συγκαταλέγονται πλέον στις πιο πρότυπα οργανωµένες διοργανώσεις µε χιλιάδες θεατές να τις παρακολουθούν και να προβάλλονται από τους µεγαλύτερους τηλεοπτικούς οργανισµούς.
Η γέννηση του Beach Volleyball
Οι περισσότερες φήµες αναφέρουν την γέννηση του Beach Volleyball στην πολιτεία Καλιφόρνια των Η.Π.Α., όπου οικογένειες έπαιζαν σε οµάδες των 6 ατόµων η κάθε µία. Φήµες αναφέρουν επίσης ότι στις αρχές της δεκαετίας του ΄20 οµάδες ανδρών έπαιζαν Beach Volleyball στις παραλίες της Χαβάης. Οι περισσότερες όµως αφηγήσεις αναφέρουν την παραλία Σάντα Μόνικα στην Καλιφόρνια των Η.Π.Α., σαν αφετηρία του αθλήµατος. Τα πρώτα οργανωµένα και αθλοθετηµένα τουρνουά έγιναν στην παραλία Μανχάταν της Καλιφόρνια.
Το Beach Volleyball πέρασε τον Ατλαντικό το 1927 οπότε είχαµε και το πρώτο τουρνουά που έγινε σε ένα καµπ κοντά στο Παρίσι. Επίσης το µπίτς βόλεϊ εµφανίστηκε στις περιοχές Palavas, Lakanau και Royan της Γαλλίας. Μέχρι το 1930 το νέο άθληµα είχε υιοθετηθεί από την Βουλγαρία, την Τσεχία και την πρώην ΕΣΣ∆. Μέχρι τότε οι οµάδες είχαν στην σύνθεση τους έξι παίκτες και απαγορεύονταν τα «καρφιά».
Στις αρχές της δεκαετίας του ΄30 έκαναν την εµφάνιση τους τα πρώτα τουρνουά µε 2 αθλητές σε κάθε οµάδα στην παραλία Santa Monica της California. Το πρώτο επαγγελµατικό πρωτάθληµα 2Χ2 έγινε το 1947 στην παραλία State Beach της California, µε πρωταθλητές τους Saenez /Harris, ενώ την επόµενη χρονιά είχαµε την είσοδο του πρώτου χορηγού µε γνωστή εταιρεία αναψυκτικών να περνά στην ιστορία ως η πρώτη εταιρία που στήριξε το Beach Volleyball στις ΗΠΑ.
Στην διάρκεια του Β΄ παγκοσµίου πολέµου το Beach Volleyball ήταν ο µόνιµος σύντροφος των αµερικανικών στρατευµάτων που µε την σειρά τους διέδωσαν το άθληµα σε πολλές χώρες. Το 1950 διοργανώθηκε το πρώτο πρωτάθληµα στις ΗΠΑ και στην Βραζιλία όπου εκδηλώθηκαν φαινόµενα υστερίας από τους λάτρεις του αθλήµατος. Σχεδόν σε όλες τις φηµισµένες παραλίες της όµορφης χώρας της Ν. Αµερικής και ειδικά στην Copa Cabana και Ipanema τοποθετήθηκαν φιλέ και ο Τύπος της εποχής χαρακτήρισε το φαινόµενο «Beachmania» που χτυπάει την California και την Copa Cabana.
Beach Lifestyle
Από το 1950 µέχρι το 1965 οι παραλίες της Καλιφόρνια δηµιούργησαν το California lifestyle. Η παρουσία του σπουδαίου χορευτή Gene Selznik εκτίναξε την δηµοτικότητα του αθλήµατος στα ύψη. Ο Selznick µαζί µε τον Berny Holtzman έκαναν ένα δυνατό δίδυµο που έχασε µόνο ένα αγώνα µέσα σε δύο χρόνια (1954-56). Οµηρικές έχουν µείνει οι αναµετρήσεις του Selznick µε τον Rony Lag εντός και εκτός γηπέδου. Οι προσωπικές τους κόντρες κωµικοτραγικές και αξιοµνηµόνευτες έδωσαν τροφή για τις κοσµικές στήλες των εφηµερίδων και των περιοδικών της εποχής. Ηοµάδα των Selznick/Holtzman έγινε θρύλος και τα κατορθώµατα τους απεικονίστηκαν στην κινηµατογραφική ταινία «Pyjama Tops» µαζί µε την σταρ του Χόλιγουντ Greta Tyson ως βασίλισσα της παραλίας. Οι αγώνες πλαισιώθηκαν από καλλιστεία για την ανάδειξη της µις Καλιφόρνια, δυνατή µουσική, δώρα και εκπλήξεις των χορηγών, επιδείξεις µόδας από τα κορυφαία µοντέλα της εποχής. ∆ιοργανώθηκαν και τουρνουά µε την συµµετοχή πολιτικών, αστέρων του Χόλιγουντ ακόµη και προσωπικοτήτων από τον χώρο των τεχνών και των γραµµάτων.
O Kennedy, η Monroe και οι Beatles
Ιστορικές έχουν µείνει οι παρουσίες της Marilyn Monroe και του προέδρου των ΗΠΑ John Fintzerald Kennedy (το 1960), αλλά και των Beatles οι οποίοι αφού έπαιξαν σε κάποιο τουρνουά έδωσαν και συναυλία στην παραλία Sorento της California.
Στην δεκαετία του ΄60 βγήκαν στην επιφάνεια τέσσερις ακόµη µεγάλοι αθλητές που έµελλαν να γράψουν ιστορία. Ο Lag Van Vangen και ο Ron Van Vangen (αρσιβαρίστας και ζηλωτής της υγιεινής διατροφής) αντιµέτωποι του Lary Rountl (στέλεχος εθνικής οµάδας των ΗΠΑ) και του γόη της Santa Barbara, Henry Bergman. Πάνω από δύο ηµέρες οι δύο οµάδες έπαιζαν ασταµάτητα επτά αγώνες µε όριο νίκης τους δύο πόντους ανά σετ. Ο τελευταίος αγώνας ολοκληρώθηκε στις 21.45 και αφού χρειάστηκε να ανάψουν τους προβολείς τους δεκάδες αυτοκίνητα των φανατικών οπαδών τους.
Ήρωες εκείνης της εποχής κυρίως για τα σωµατικά τους προσόντα ο Eric Suwara (ύψος 1,91 µ.) και ο πρώην µπασκετµπολίστας Keith Errikson (ύψος 1,95 µ.). Έπαιζαν συνήθως αντίπαλοι και σύντοµα έγιναν είδωλα µιας ολόκληρης γενιάς αθλητών. Ο Errikson ήταν αποδεκτός διότι ήταν κλασική φιγούρα της Νότια Καλιφόρνια (ξανθός, γεροδεµένος, όµορφος και µαυρισµένος), αντίθετα ο Suwara είχε κόκκινα µαλλιά και άσπρο δέρµα και αρχικά θεωρείτο κατώτερος από φυσική και κοινωνική άποψη. Όταν όµως ήρθε και ο αδελφός του έκαναν µαζί ένα αχώριστο δίδυµο, καθιέρωσαν τα κόκκινα σορτσάκια µε την κίτρινη ρίγα και γενικά ήταν οι αθλητές που έβγαλαν το Beach volleyball από τις ελιτίστικες λέσχες και το παρέδωσαν στους κοινούς θνητούς.
Η παγκόσμια έκρηξη
Τις δεκαετίες του 70 και του 80, το Beach Volleyball φθάνει σε διεθνή επίπεδα µε τις ΗΠΑ και την Βραζιλία να οδηγούν. Το άθληµα γίνεται επαγγελµατικό και απλώνεται διεθνώς.
Το 1976 έγινε το πρώτο πρωτάθληµα στις ΗΠΑ µε χρηµατικά έπαθλα 5.000 δολάρια, ενώ οι θεατές ξεπέρασαν τις 30.000. Το 1979 οι νικητές του τουρνουά «King of the beach» εισέπραξαν 11.000 δολάρια και ένα χρόνο αργότερα διοργανώθηκε το πρώτο τουρ µε επτά τουρνουά και έπαθλα 52.000 δολάρια. Το 1983 δηµιουργήθηκε η οµοσπονδία επαγγελµατιών παικτών Beach Volleyball (AVP) και τρία χρόνια αργότερα δηµιουργήθηκε η αντίστοιχη των γυναικών.
Το 1986 διοργανώθηκε στο Rio de Janeiro και µε την παρουσία 5.000 θεατών, η πρώτη διεθνής διοργάνωση αναγνωρισµένη από την ∆ιεθνή Οµοσπονδία Πετοσφαίρισης (F.I.V.B.), µε νικητές τους Αµερικανούς Smith και Stoklos. Η διοργάνωση ήταν προάγγελος των παγκοσµίων πρωταθληµάτων που ξεκίνησαν το 1987 αρχικά µε ένα το
υρνουά στην παραλία Ipanema της Βραζιλίας (µε νικητές τους Αµερικανούς Karch Kiraly και Pat Powers) και συνεχίστηκε µε περισσότερα Τουρνουά την περίοδο 1989/1990. Τότε δηµιουργήθηκε από την FIVB και η σειρά Τουρνουά σε διάφορες χώρες µε την ονοµασία FIVB World Series και συνολικό χρηµατικό έπαθλο το ποσό των 140.000 ∆ολαρίων ΗΠΑ. Από το 1993 καθιερώθηκαν τα παγκόσµια πρωταθλήµατα γυναικών.Το 1994 ήταν χρονιά – σταθµός για το Beach volleyball, αφού ο Πρόεδρος της ∆ιεθνούς Ολυµπιακής Επιτροπής Juan Antonio Samaranch παρακολούθησε τους τελικούς αγώνες του Τουρνουά που έγινε τον Φεβρουάριο στην παραλία του Rio de Janeiro της Βραζιλίας, σε µια διοργάνωση µε συνολική προσέλευση θεατών 140.000 θεατές (σε µια εβδοµάδα). Την ίδια χρονιά, η∆.Ο.Ε. , στην Σύνοδό της στο Μόντε Κάρλο, έδωσε επίσηµη αναγνώριση στο Beach Volleyball σαν Ολυµπιακό αγώνισµα.
Την ίδια εποχή, στις Ηνωµένες Πολιτείες Αµερικής, τα Τουρνουά της Οµοσπονδίας Επαγγελµατιών Αθλητών Beach Volleyball (AVP) αποτελούν µια από τις σηµαντικότερες αθλητικής διοργανώσεις της Αµερικανικής Ηπείρου µε χιλιάδες θεατές να κατακλύζουν τις ακτές της California και των άλλων Αµερικανικών ακτών.
Τα Τουρνουά του FIVB World Tour που διοργανώνονται από την ∆ιεθνή Οµοσπονδία Πετοσφαίρισης (FIVB) εξελίσσονται σε µια από τις σηµαντικότερες επαγγελµατικές αθλητικές διοργανώσεις. Για το 2005, η ∆ιεθνής Οµοσπονδία εχει προγραµµατίσει 32 συνολικά τουρνουά και έπαθλα που φθάνουν τα 7 εκατοµµύρια ∆ολάρια ΗΠΑ. Η εξάπλωση του Beach Volleyball είναι ραγδαία και περισσότερες από 95 χώρες σε όλες τις Ηπείρους έχουν δραστηριότητες Beach Volleyball.
Η Ολυμπιακή αναγνώριση
Χρονιά σταθµός για το άθληµα ήταν το 1996 που για πρώτη συµπεριλήφθηκε στο επίσηµο πρόγραµµα των Ολυµπιακών Αγώνων. Περισσότερες από 150 χώρες καλλιεργούν πλέον επίσηµα το άθληµα, ενώ η Παγκόσµια κατάταξη χρησιµοποιείται σαν βάση για την πρόκριση των οµάδων στους Ολυµπιακούς Αγώνες της Ατλάντα. Στην Προ-ολυµπιακή αυτή διαδικασία συµµετείχαν 600 αθλητές που αντιπροσώπευσαν 42 χώρες.
Η πρώτη Ολυµπιακή διοργάνωση Beach Volleyball, διεξήχθη από τις 23 έως τις 28 Ιουλίου 1996 στην Ατλάντα, σε γήπεδο 10.000 θέσεων. Εικοσιτέσσερις οµάδες ανδρών και δεκαοκτώ οµάδες γυναικών αγωνίσθηκαν για τα Ολυµπιακά µετάλλια και περισσότεροι από 107.000 θεατές παρακολούθησαν τους αγώνες. Όλα τα εισιτήρια της διοργάνωσης εξαντλήθηκαν!!
Οι Αµερικανοί Karch Kiraly και Kent Steffes και οι Βραζιλιάνες Sandra Pires και Jackie Silva κατέκτησαν τα πρώτα χρυσά Ολυµπιακά µετάλλια.
Η ανάπτυξη του αθλήµατος συνεχίσθηκε και τα επόµενα χρόνια µε τα Τουρνουά του FIVB World Tour να φθάνουν τα είκοσι δύο (22) ενώ το 1997 διεξήχθη και το 1ο Παγκόσµιο Πρωτάθληµα στις εγκαταστάσεις του Πανεπιστηµίου UCLA στο Los Angeles Των ΗΠΑ. Η διοργάνωση αυτή µεταδόθηκε σε περισσότερες από 120 χώρες.
Το 1998 η ∆ιεθνής Οµοσπονδία (FIVB) προχώρησε σε µια σηµαντική καινοτοµία, προσφέροντας ίδιο χρηµατικό ποσό σαν έπαθλο σε άνδρες και γυναίκες. Το 1999, το παγκόσµιο Πρωτάθληµα οργανώθηκε για πρώτη φορά στην Ευρώπη, στις ακτές της Μασσαλίας στην Γαλλία. Η FIVB αποφασίζει την διεξαγωγή της σηµαντικότερης διοργάνωσης, εκτός Ολυµπιακών Αγώνων, κάθε δυο χρόνια, µε την επόµενη να ανατίθεται στο Klagenfurt της Αυστρίας (2001), στις όχθες της λίµνης Wondensee.
Το 2000 αποτελεί την κορωνίδα της ανάπτυξης του Beach Volleyball, µε την διεξαγωγή του Ολυµπιακού Τουρνουά, στην φηµισµένη παραλία Bondi του Sydney. Οι αγώνες στο Bondi Beach αποτελούν τον δηµοφιλέστερο προορισµό, θεατών, Μέσων Μαζικής Ενηµέρωσης, επισήµων και απλών φίλων του αθλήµατος. Το 10.000 θέσεων στάδιο είναι ασφυκτικά γεµάτο, ενώ οι αθλητές και οι αθλήτριες φθάνουν στα ψηλότερα σηµεία απόδοσης, προσφέροντας ανεπανάληπτες στιγµές σε χιλιάδες θεατές και εκατοµµύρια τηλεθεατές. Το χρυσό µετάλλιο στους Αγώνες του Σύδνεϋ κατέκτησαν , στους Άνδρες οι Αµερικανοί Dain Blanton και Eric Fonoimoana και στις Γυναίκες, oι Αυστραλέζες Kerri-Ann Pottharst και Natalie Cook.
Στους Αγώνες της Αθήνας, το Ολυµπιακό Τουρνουά Beach Volleyball διεξήχθηκε απο τις 14 έως 25 Αυγούστου 2004, για σύνολο δηλαδή 12 ηµερών (µια περισσότερη από τους αγώνες του Σύδνεϋ). Για πρώτη φορά στην Ολυµπιακή ιστορία του αθλήµατος έγιναν αγώνες κάτω από το φως των προβολέων, ενώ η Ολυµπιακή Εγκατάσταση είχε ένα κύριο αγωνιστικό χώρο χωρητικότητας 10.000 θεατών καθώς και οκτώ προπονητικούς χώρους.
Η επιτυχία του beach volleyball σε Ολυµπιακό επίπεδο συνεχίστηκε και στους αγώνες της Αθήνας, όπου το άθληµα συµπεριλήφθηκε στις πιο επιτυχηµένες Ολυµπιακές διοργανώσεις. Το Ολυµπιακό Κέντρο του Φαλήρου, το πρώτο µόνιµο στάδιο beach volleyball σε Ολυµπιακό επίπεδο, ήταν στις περισσότερες περιπτώσεις κατάµεστο, παραµένοντας και το πιο δηµοφιλές άθληµα απο πλευράς ατµόσφαιρας γηπέδου.
Το χρυσό µετάλλιο στους Αγώνες της Αθήνας κατέκτησαν, στους Άνδρες οι Βραζιλιάνοι Ρικάρντο Σάντος και Εµµάνουελ Ρέγκο, πιο γνωστοί σαν Ρικάρντο-Εµµάνουελ. Στις Γυναίκες, το χρυσό Ολυµπιακό µετάλλιο κατέκτησαν οι Αµερικανίδες Μίστυ Μέϊ και Κέρρυ Γουόλς.
Πολύ καλή παρουσία είχαν και οι Ελληνικές οµάδες, µε τις δυο γυναικείες οµάδες (Έφη Σφυρή/Βάσω Καραντάσιου και Βίκυ Αρβανίτη/Θάλεια Κουτρουµανίδου) να καταλαµβάνουν την 9η θέση, ενω η
ανδρική οµάδα (Παύλος Μπελιγράτης/Θανάσης Μιχαλόπουλος) κατέλαβαν την 17η θέση.Από τη μία επιτυχία στην άλλη
Από την στιγµή που το Beach Volleyball µπήκε στην Ολυµπιακή τροχιά, η µια επιτυχία διαδέχεται την άλλη. Σε κάθε φάση της ζωής του το άθληµα συνέχιζε να ακολουθεί µια ανοδική τροχιά όσο αφορά την δηµοτικότητά του. Μετά την Ατλάντα, στο Σύδνεϋ πήρε µια επιπλέον ώθηση στο Ολυµπιακό στερέωµα.
Εν τω µεταξύ, µε τα Παγκόσµια Πρωταθλήµατα που διεξάγονται πλέον κάθε δυο χρόνια, εξύψωσε ακόµα περισσότερο την θέση του στο παγκόσµιο αθλητικό στερέωµα. Στην συνέχεια ήλθε το Παγκόσµιο Πρωτάθληµα του 2001, στο Klagenfurt της Αυστρίας, το οποίο κατατάχθηκε στα πιο επιτυχηµένα αθλητικά γεγονότα της χρονιάς, ξεπερνώντας µάλιστα στην Αυστρία και την δηµοτικότητα του Αυστριακού Grand Prix της Formula One (σύµφωνα µε το περιοδικό Seitenblick Magazine). Η διοργάνωση, µε την ασύγκριτα συναρπαστική ατµόσφαιρα έδωσε την δυνατότητα σε περισσότερους από 100.000 θεατές να απολαύσουν ένα ψηλό αθλητικό θέαµα σε συνδυασµό µε µια έντονα καλοκαιρινή γεύση στις όχθες της γραφικής λίµνης Wondensee στο νότιο άκρο της Αυστριακής περιφέρειας Carinthia.
Αθλητές Beach Volleyball
H ∆ιεθνής Οµοσπονδία Πετοσφαίρισης (FIVB) βράβευσε στις 21 Σεπτεµβρίου 2001 τους καλύτερους αθλητές και αθλήτριες του 20ου αιώνα. Ο Πρόεδρος της FIVB, Dr. Rubén Acosta, συνοδευόµενος από εξέχουσες διεθνείς προσωπικότητες, όπως ο Πρόεδρος της ∆ΟΕ Dr. Jacques Roggue, απέδωσε τις ψηλότερες τιµητικές διακρίσεις σε αθλητές και αθλήτριες που άφησαν ανεξίτηλο στίγµα στην ιστορία του Volleyball.
Ανάµεσά τους, αθλητές και αθλήτριες του Beach Volleyball, µε προεξέχουσα µορφή τον Αµερικανό Karch Kiraly, ο οποίος έκανε µια απίστευτη καριέρα, κατακτώντας τρία Ολυµπιακά µετάλλια, τα δυο στο Volleyball (1988-1992) και το τρίτο στο Beach Volleyball (Atlanta 1996). Έτσι βρέθηκε ανάµεσα σε ελάχιστους αθλητές που έχουν κατορθώσει να κατακτήσουν Ολυµπιακά µετάλλια σε διαφορετικά disciplines ενός αθλήµατος.
Οι καλύτερες οµάδες Beach Volleyball της δεκαετίας, έτσι όπως ανακηρύχθηκαν από την FIVB, ήταν οι Αµερικανοί Sinjin Smith και Randy Stoklos και οι Βραζιλιάνοι José Loiola και Emanuel Rego, ενώ στην κατηγορία των γυναικών, καλύτερες οµάδες ανακηρύχθηκαν οι Βραζιλιάνες Jacqueline Silva και Sandra Pires που κατέκτησαν το Ολυµπιακό µετάλλιο το 1996 στην Ατλάντα καθώς και οι Αυστραλέζες Kerri Pottharst και Natalie Cook, που κατέκτησαν το αντίστοιχο χρυσό µετάλλιο στην Ολυµπιάδα του Σύδνεϋ.
Πηγές: - Ελληνική Οµοσπονδία Πετοσφαίρισης (Ε.Ο.ΠΕ.) - www.volleyball.gr
- ∆ιεθνής Οµοσπονδία Πετοσφαίρισης (F.I.VB.) - www.fivb.org
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου